ESPERANTAJ KONSONANTOJ – Priskribo

[Kompilis: Adelson Sobrinho]

adelsonsobrinho@bol.com.br

FONTO: PIV: Plena Ilustrita Vortaro

1. PLOZIVA LABIALO

Voĉa: /b/

Senvoĉa: /p/



2. AFRIKATA DENTALO

Voĉa: /dz/

Senvoĉa: /c/

3. PLOZIVA DENTALO

Voĉa: /d,

Senvoĉa: /t/

4. AFRIKATA GINGIVALO/palatal-alveolaroj

Voĉa: /ĝ/,

Senvoĉa: /ĉ/

5. FRIKATIVA LABIALO

Voĉa: /v/

Senvoĉa: /f/

6. PLOZIVA VELARO

Voĉa: /g/

Senvoĉa: /k/

7. FRIKATIVO LARINGA

Voĉa: /-/

Senvoĉa: /h/



8. FRIKATIVA VELARO

Voĉa: /-/

Senvoĉa: /ĥ/

9. DUONFRIKATIVA LABIALO

Voĉa: /ŭ/

10. VIBRANTA LIKVIDO

Voĉa: /r/

Senvoĉa: /l/

11. FRIKATIVA DENTALO

Voĉa: /s/

Senvoĉa: /z/

12. FRIKATIVA GINGIVALO

Voĉa: /ĵ/

Senvoĉa: /ŝ/

13. NAZALA LABIALO

Voĉa: /m/

Senvoĉa: /-/

14. NAZALA DENTALO

Voĉa: /n/

Senvoĉa: /-/





















1. Afrikato = “Kombino de plozivo kaj frikativo, ĉe kiu ploziva alteno estas sekvata de frikativa fortreno (ekz. En Esperanto:

ĉ, ĝ, c, dz)”.



2. Dentalo = “Parolsono, prononcata per la fermo aŭ la malvastigo de la buŝkanalo dank’al la aproksimigo de la langa pinto al la supraj dentoj(pura dentalo) aŭ al la supraj dentalveoloj(alveola dentaloj): la dentaloj en Esperanto estas t,d,s,z,c,dz,r,l,n.”(p.178)”.





3. Frikativo = “Daŭra parolsono, produktata per malvastigo de la buŝkanalo, tra kiu la spirblovo eliras naskante nur frotan brueron (f, v, s, z, ŝ, ĵ, ĥ)”.



4. Gingivalo = “Nomo de kategorio de frikativoj aŭ afrikatoj, ĉe kiu la retiriĝo de la lango produktas specialan sonon: Esperanto havas kvar gingivalojn: ĵ, ŝ, ĝ, ĉ(=palatal-alveolaro)”.





5. Labialo = “Parolsono, prononcata per fermo aŭ malvastigo de la buŝkanalo dank’al alproksimigo de la lipoj(p,b,m,ŭ) aŭ dank’al alproksimigo de la malsupra lipo kaj supra dentaro(f,v)”.



6. Likvido = “Parolsono, apartenanta em iu lingvo al unu el la fonemoj l aŭ r”.





7. Nazalo = “Parolsono, dum kies prononco la velo estas mallevita kaj interkomunikigas la buŝon kun la naza kavo (m, n)”.



8. Plozivo = “Momenta konsonanto, produkatata per abrupta malfermo de la buŝkanalo, kiu lasas eliri la spiron nur post momente kompleta fermiĝo(k,g,t,d,p,b)”.