INTERRILATOJ
ESPERANTISMO/SPIRITISMO
Adelson
Sobrinho
- Difinoj“ ESPERANTISMO estas penado disvastigi en la tuta mondo la uzadon de lingvo neŭtrale homa, kiu ne entrudante sin en la internan vivon de la popoloj kaj neniam celante elpuŝi la ekzistantajn lingvojn naciajn, donus al la homoj de malsamaj nacioj la eblon kompreniĝadi inter si... Ĉiu alia ideo aŭ espero, kiun tiu aŭ alia esperantisto ligas kun la Esperantismo, estas lia afero pure privata, por kiu la Esperantismo ne respondas.” ((Zamenhof – Deklaracio pri Esperantismo, 1905).
“SPIRITISMO
estas scienco kiu traktas pri
la naturo, la origino kaj la destino de la spiritoj, kiel ankaŭ pri
iliaj rilatoj kun la enkorpa mondo”. (Allan Kardec- Kio estas
Spiritismo, p.8).
Tiel
kiel Esperanto ne venis por substitui la naciajn lingvojn,
Spiritismo ne venis
detrui la leĝojn, sed “pruvas
kaj elmontras tion kion la religio instruas teorie”(Kio
estas Spiritismo, p. 76)
- Zamenhof (1859-1914) kaj Kardec (1804-1869)– Homoj universalaj
Malgraŭ samtempuloj, tiuj du spiritoj ne konis
unu la alian, sed ambaŭ havis grandiozan mision, kies esenco
similiĝas: HOMFRATIGO – Ilia komuna idealo.
Kardec, pseŭdonimo de Léon Denizard Rivail,
naskiĝinta la 3-an de oktobro 1804, en Lion, Francio, sin dediĉis
al kodigo de Doktrino, kies celo estas starigi sur la planedon la
Konsolanton, promesita de Jesuo, la Kristo:
“Mi havos ankoraŭ multon por diri al vi,
sed vi ne komprenos, tial mi parolas per paraboloj”. “ Mi petos
la patron kaj Li donos al vi alian Parakleton, por ke li
restadu kun vi por ĉiam; tiu estas la spirito de la vero...(Johano,
14:15-17, 26).
Spiritismo klarigas al la homaron pri
diversaj filozofiaj , moralaj kaj psikologiaj problemoj, kiuj antaŭ
jarcentoj la oficiala scienco ne sukcesis solvi; demandoj, tiaj
kiaj..
“
konon
de l' aferoj, per kiu la homo scias, de kie li venas, kien li iras,
kaj kial li estas sur la tero”( La Evangelio laŭ Spiritismo, p.
137).
Diktitaj
de la Superaj Spiritoj, per diversaj mediumoj, Kardec publikigis la
jenajn librojn, kiuj konsistigas la Spiritisman Kodigon:
- La Libro de la Spiritoj (1857);
- La Libro de la Mediumoj ( 1861)
- La Evangelio laŭ Spiritismo (1864);
- La Ĉielo kaj la Infero (1865);
- La Genezo (1868).
Lazaro
Ludoviko Zamenhof, naskiĝinta la 15-an de decembro 1859, em
Bialistok-Pollando, (dek jaroj antaŭ la forpaso de Kardec), malgraŭ
neniam sin deklarante sekvanto de ia doktrino, estante ankoraŭ
adoleskanto, nutris pensojn, kiuj similiĝas al tiaj ideoj kodigitaj
de Kardec.
Laŭ
liaj propraj vortoj:
“ Por
kio mi vivas, por kio mi lernas, por kio mi laboras, por kio mi amas?
“ Mi
eksentis ke eble ne malapero, eble la
morto estas
miraklo,
ke ekzistas iaj leĝoj en la naturo ke io nin gvidas al ia
celo”(Privat, Vivo de Zamenhof, p. 144).
Zamenhof
estis judo, sed neniam defendis Cionismon= Politika movado, kiu
celis la starigon de aŭtonoma juda ŝtato en Palestino. Laŭ
liaj propraj vortoj:
“ Laŭ
miaj konvinkoj mi ne povas ligi min kun la celado kaj idealoj de
speciala gento aŭ religio”.
3.
Interrilatoj Esperantismo-Spiritismo: kiaj
trajtoj similigas tiujn du doktrinojn?
1. Kardec kodigis
Spiritismon; Zamenhof, Esperanton;
Laŭ Ramatis,(
A Sobrevivência do Espírito. p. 125) Esperanto estis ellaborita de
superaj spiritoj kaj poste kodigita de Zamenhof en la Teron.
2. Doktrino kaj
lingvo estas universalaĵoj;
3. Ambaŭ celas la
homfratigon, sendepende de rasoj, kredoj, religioj, sociaj
tavoloj, politikaj partioj ktp;
4. La movado de
Esperanto en Brazilo multe ŝuldas al iniciato de du gravegaj
esperantistoj/spritistoj, nome, Ismael Gomes Braga kaj Francisco
Valdomiro Lorenz, kiuj pere de Brazila Spiritisma Federacio
disvatigis Esperanton.
La
etikfilozofiaj principoj pri justeco, egaleco kaj frateco similigas
la celojn de ambaŭ. Esperanto, sen la
interna ideo, estas
simpla lingva instrumento por internaciskala komunikado.
“Kun
tia Esperanto kiu devas servi ekskluzive nur al celo de komerco kaj
praktika utileco ni volas havi nenion komunan”
(Zamenhof).
Laŭ
Ismael Gomes Braga, grandega propagandisto de la Internacia Ideo,
“Esperanto, tia kia Spiritismo, ne estas nure homa movado; sed
io pli, unu el la Diaj planoj, kiu celas la transformon de la
planedo”. (O Esperanto na Visão Espírita, p. 56). Pri tio,
Zamenhof tiel sin esprimis en sia letero al Michaux(21/2/1905):
“Esperanto
konsistigas parton de mia idealo: kreado de ponto, per kiu povus
unuiĝi frate ĉiuj popoloj kaj religioj pri kiu revis Mozeo kaj
Kristo”.( Lins: La Danĝera Lingvo, p.37).
Siaflanke, la
spiritismaj fenomenoj povas esti studataj kiel pure sciencan
eksperimenton. Sed, se oni faros tion, ambaŭ perdos siajn ecojn kiel
iloj por la progreso de la homaro.
La
spiritisto-esperantista konscias ke ĉiuj grandaj ideoj kiuj estiĝas
en la Tero, havis sian devenon en la Supera Plano. Tiuj du idealoj
realigas en nia planedo la revon de la homaro:
“Estonte,
estos unu sola grego kaj unu sola paŝtisto”.
BIBLIOGRAFIO
- BRAGA, Ismael Gomes. Esperanto na visão espírita. 1.ed. Rio de Janeiro: F. V. Lorenz, 1998.
- KARDEC. Allan. Kio estas Spiritismo. El la franca lingvo tradukis: L. C. Porto Carreiro Neto. Rio de Janeiro: FEB, 2006.
- ______________. La Libro de la Spiritoj: la principoj de spiritisma doktrino. El la franca lingvo tradukis: Luís Porto Carreiro Neto. Rio de Janeiro: FEB, 2007.
- ______________. La Evangelio laŭ Spiritismo: enhavanta la eksplikadon de la moralaj maksimoj de la Kristo, ilian konformecon kun Spiritismo kaj ilian aplikadon al la diversaj situacioj de la vivo. El la franca lingvo tradukis: Ismael Gomes Braga. Rio de Janeiro: FEB, 1980.
- ______________. La Libro de la Mediumoj. El la franca lingvo tradukis: L.C Porto Carreiro Neto. Rio de Janeiro: FEB, 1964.
- ______________. La Genezo. El la franca lingvo tradukis: Affonso Soares. Brasília-DF: FEB, 2002.
- ______________. La Ĉielo kaj la Infero. El la portugallingva traduko de Manuel Justiniano Quintão esperantigis: A. K. Afonso Costa kaj Benedicto Silva. Rio de Janeiro: FEB, 1979.
- LINS, Ulrich. La Danĝera Lingvo. Bleicher-Eldonejo. Nederlando, 1988.
- LORENZ. Francisco Valdomiro. O Esperanto como revelação/Esperanto kiel revelacio. 4.ed. Araras. SP: IDE, 1994.
- RAMATIS. A Sobrevivência do Espírito. Livraria Freitas Bastos S.A., Rio de Janeiro, 1964.
- WANTUIL. Zêus. Iŝmael Gomes Braga. Guanabara. R.J: FEB,1971.
Nenhum comentário:
Postar um comentário