LITERATURA LINGVO

Ismael Gomes Braga*

(El “VETERANO” - la unua libro originale verkita de brazilano, en Esperanto, p. 172)

Ĉiuj malnovaj lingvoj estis kreitaj unue parole kaj nur post jarmiloj de la buŝa uzado ili akiris skribon kaj iom post iom penis fariĝi literarturaj lingvoj.

Dum tiu longa uzado de la lingvo nur parole ĝi ne havis unuformecon nek regulecon, kaj eniris en la literaturon jam tute kripla; tial nur kun granda penado oni povas uzi ĝin por celoj pli altaj ol la unuaj materialaj bezonoj, kiuj ĝin kreis en la pratempo.

La unua lingvo jam denaske literatura – heredinta la spertojn de ĉiuj antaŭaj – estas Esperanto, ĉar ĝi efektive naskiĝis en libro kaj vivas pli skribe ol parole; tial iom post iom ĝi atingas la altan nivelon de supere literatura lingvo, de la vere literatura lingvo en la mondo.

Niaj poetoj, verkistoj, sciencistoj kaj teknikistoj daŭrigas la laboron de Zamenhof por la kreado de la plej majesta instrumento por la homa spirito, kiun la homaro iam konos.

Tiu ellaboriĝo postulas longan tempon, ĉar Esperanto heredos ĉion bonan kaj belan ekzistantan kaj ekzistontan en ĉiuj lingvoj, kaj kreos mem multon originale sian por komuna uzado. Ĝin ellaboros verkistoj posedantaj kiel proprajn la plej diversajn lingvojn de la mondo.

Kiom da tempo postulos tiu ellaboriĝo?

Ĝi neniam finiĝos dum la homaro vivos kaj progresos; sed post kekaj jardekoj Esperanto jam estos atinginta nivelon, kiun neniu alia lingvo iam posedis. Eĉ nun ĝi jam estas pli riĉa kaj taŭga por literaturo ol miloj da aliaj ekzistantaj lingvoj; kaj nur tre malmultaj estas pli riĉaj ol ĝi.

Niaj talentaj poetoj jam verkas en ĝi pli ĝoje ol em ĉiuj aliaj lingvoj.

La plej mirinda literaturo estas ankoraŭ verkota, ne jam verkita; ĉar nur nun estas kreata la vere literatura lingvo de la homaro.